Analyse en ontwerp onder architectuur

Het ontwikkelen van een applicatie is nooit een doel op zich, maar is gerelateerd aan problemen of wensen binnen een organisatie. Er is op enig moment onderkend dat de bedrijfsprocessen in de organisatie niet goed genoeg functioneren, of dat er nieuwe commerciële kansen benut kunnen worden. Na te hebben onderzocht wat precies de bedrijfsdoelstellingen zijn die bereikt moeten worden, is een oplossingsrichting gedefinieerd. Een (onderdeel van de) oplossing kan zijn het ontwikkelen of aanpassen van software. In dat geval wordt een analyse- en ontwerptraject gestart. De applicatie, die tijdens dit traject wordt ontworpen, moet een bijdrage gaan leveren aan de bedrijfsdoelstellingen.

Schematisch kunnen we het totale veranderingstraject en de plaats hierin van het analyse- en ontwerptraject, als volgt weergeven:

Dit wil niet zeggen dat elke nieuwe ontwikkeling start bij een strategische oriëntatie. Vooral bij kleine veranderingen die weinig of geen impact hebben op de bedrijfsprocessen, zal men er vaak voor kiezen direct de analyse te starten. Het formuleren van de bedrijfsdoelstellingen en de oplossingsrichting wordt dan gezien als onderdeel van de analyse.

In deze context bedoelen we met het woord "analyse" in feite "informatieanalyse". Dat wil zeggen, dat we het uitsluitend hebben over het vakgebied informatietechnologie (en niet bijvoorbeeld bedrijfskunde) en binnen dat vakgebied over niet-technische probleemstellingen.

Wat betekent het nu, om analyse en ontwerp "onder architectuur" uit te voeren? Samengevat wil het zeggen dat analyse en ontwerp plaatsvinden binnen de kaders die de architectuur voorschrijft.

Een architectuur is een hulpmiddel waarmee vooral op kwaliteit kan worden gestuurd. Ze biedt een structuur, een centraal raamwerk, dat richting geeft aan toekomstige ontwikkelingen en op grond waarvan (deel-)projecten kunnen worden opgestart. De architectuur is een middel om de samenhang en daarmee de kwaliteit te bewaken. Een wildgroei aan systemen (applicaties en services) wordt hiermee voorkomen. Een zorgvuldig gekozen combinatie van systemen zorgt voor een optimale ondersteuning van de bedrijfsvoering, ook op langere termijn.

Als we praten over analyse onder architectuur, dan gaat het om de bedrijfsarchitectuur, terwijl bij ontwerp onder architectuur hoofdzakelijk de IT architectuur bedoeld wordt.

Bedrijfsarchitectuur

De bedrijfsarchitectuur is het resultaat van het bepalen van de visie op de bedrijfsvoering. Hierin wordt vastgelegd, welke producten en diensten het bedrijf op de markt wil zetten, met welke processen en welk organisatiemodel het bedrijf dit wil doen, en hoe de informatievoorziening van het bedrijf ingericht moet worden om de processen te ondersteunen. Deze architectuur is bedrijfskundig van aard en zegt niets over welke informatiesystemen er precies zijn of moeten komen.

IT architectuur

De IT architectuur is een invulling van de bedrijfsarchitectuur met informatietechnologie. Ze beschrijft de informatiesystemen en hun samenhang en stelt kaders voor de inrichting van nieuwe software en hardware. Als de IT architectuur voor het eerst wordt opgesteld, dan is dat altijd onderdeel van een analyse- en ontwerptraject, vandaar dat in de onderstaande figuur ook een pijl getekend is vanuit "Analyse en ontwerp" naar "IT architectuur". Als er reeds een IT architectuur is, dan moet deze worden bijgewerkt tijdens analyse en ontwerp.